مصطفی رفعت/سی و یک نما - «قانون مورفی» ساخته جدید رامبد جوان؛ در حالی اکران شد که عنوان آن، اشاره به پدیدهای آشنا برای فرهنگ عامه است؛ هرچند بهشکلِ علمی از آن بیخبر باشند. «قانون مورفی» یکجور استعاره، ضربالمثل یا متافور است که ارتباطی مستقیم با بدبینی دارد؛ بهاینصورت که «بدترینها رخ میدهند؛ فقط کافیست به آنها فکر کنید!» نمونه سادهاش اینکه کسی به شما زنگ نمیزند؛ مگر همانلحظه که به توالت رفتهاید! البته پدیدههای فراعلمی و نظریههای متنوع و بامزه گوناگونی از ایندست داریم که گاه سوژه آثار سینمایی هم شدهاند. آمادهاید تا چند نمونه از آنها را مرور کنیم؟
اثر پروانهای
تغییری کوچک در یک سیستم آشوبناک همچون جو سیاره زمین (مثلاً بالزدن پروانه) میتواند باعث تغییرات شدید (وقوع توفان در کشوری دیگر) در آینده شود!... این، فرضیه را «ادوارد لورنتس»؛ ریاضیدان و هواشناس آمریکایی ارائه داد که تحتِعنوانِ «اثر پروانهای» در جهان شناخته میشود. براینمبنا در سال 2004 تریلری روانشناختی (با همین نام) ارائه شد بهکارگردانیِ مشترکِ «اریک برس» و «جی. مکی گروبر» که «اشتون کوچر» و «ایمی اسمارت» در آن بازی داشتند. داستان فیلم درباره پسری بهنامِ «ایوان» است که حین نگارش خاطرات گذشته؛ تغییراتی در اتفاقات ایجاد میکند اما هر تغییر کوچک، منجر به رخدادی ناخواسته در زندگی آینده افراد، میشود. فیلمساز بهخوبی برپایه نظریه یادشده درام خود را شکل میدهد. قسمت دوم فیلم با تیمی متفاوت، در سال 2006 بهروی پرده میرود.
دژا وو
«دژا وو» کلمهای فرانسویست که اگر آنرا تحتاللفظی ترجمه کنیم، چیزی شبه «اینرا قبلاً انگار دیدهام!» میشود. در زبان فارسی به آن، «آشناپنداری» گفته میشود؛ حسی آشنا برای بسیاری از ما که در مواجهه با یک لحظه خاص، گمان میکنیم قبلاً شاهد همان فضا بودهایم؛ اما نمیدانیم چهزمانی و کجا! گفتهاند که «امیل بویراک»؛ فیلسوف و روانشناس فرانسوی، اولین کسی بود که از این اصطلاح استفاده کرد. «تونی اسکات» در سال 2006 فیلمی با این عنوان ساخت که یک اکشن مهیج باحضورِ «دنزل واشینگتن» و «پائولا پاتون» بود؛ مأموری برای رسیدگی به پرونده انفجار یک کشتی تفریحی که منجر به مرگ عدهای شده؛ پی میبرد که یک عملیات تروریستی، بانی این رویداد بوده و حالا در سفر ذهنی به گذشته میخواهد مانع وقوع آن شود...

نظریه قوی سیاه
نسیم طالب؛ آماردان و تحلیلگر ریسک است که آثارش بر مسائل تصادفیبودن و احتمال و عدمِقطعیت متمرکز است. کتاب «قوی سیاه» او که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد؛ جنجال فراوانی بهپا کرد. او در این کتاب نظریهای را بسط میدهد بهاینشکل که گاه پیشامدهایی شگفتانگیز و نادر رخ میدهد اما چون کسی انتظار وقوع آنها را ندارد، نهتنها عامه مردم در توضیح آنها، از استدلال خرافی و غیرعقلانی استفاده میکنند؛ بلکه صاحبان اندیشه هم ممکن است وارد ماجرا شده و دههها به تحلیل آن بپردازند! این نظریه هم تاکنون دوبار (برمبنای اطلاعات نگارنده) وارد سینما شده است؛ یکبار در سال 2011 و یکبار در سال 2018 و هردوبار هم درقالبِ فیلم کوتاه با تم جنایی. کارگردان اولی، «نیکیاتو جوسو» و کارگردان دومی، «آرجون رُز» هستند.
واکنش رنجیرهای
«اندرو دیویس» در سال 1996 اثری علمی،تخیلی بهنامِ «واکنش زنجیرهای» را به سینمادوستان تقدیم کرد که «کیانو ریوز»، «مورگان فریمن» و «ریچل وایز» در آن بازی داشتند. داستان فیلم از جایی شروع میشود که گروهی دانشمند، منبع انرژی فوقالعادهای پیدا میکنند که پیشاز علنیکردن خبر آن، مجموعه حوادثی همچون انهدام، قتل، تعقیب و گریز و ... رخ میدهد. شاید این فیلم درعمل، چیزی بیش از ردیفکردن سلسله رویدادهای دنبالهدارِ اکشن، برای همگامشدن با عنوانش نداشته باشد اما دستِکم مخاطب میتواند دریابد که نام فیلم، اشارهایاست به نظریهای دربابِ واکنشهای متوالی که پیآمد هریکازآنها باعث واکنشهای بیشتری شده و این رشته، درادامه بسیار قدرتمند شود. یک شیمیدان آلمانی بهنامِ «مکس بودنشتاین» نظریه «واکنش زنجیرهای» را مطرح ساخت که بعدها پایه برنامههای ساخت بمب اتمی نیز شد.

ودر آخر....
قانون مورفی
احتمالاً زمانیکه «ادوارد مورفی»؛ مهندس نیروی هوایی آمریکا و محقق «نظریه آشوب»، اولین تفکرات خود درباره «وقوع حتمی احتمالات بد» را رسماً علنی میکرد؛ فکرش را هم نمیکرد که روزی قوانین عجیبوغریبش تا دل سینما نفوذ کنند. رامبد جوان، اولین کسی نیست که درقالبِ یک فیلم، به نظریه او پرداخت؛ «جی لی. تامپسون» در سال 1986 فیلمی را با همین عنوان (قانون مورفی) ارائه کرد که آنهم اتفاقاً یک کمدی،اکشن بود و «چارلز برانسون»، نقش اصلیاش را ایفاء میکرد که پلیسی بهنامِ «جک مورفی» بود. دیالوگ او در فیلم یعنی «تنها قانونی که میشناسم، قانون جک مورفیه؛ خیلی هم سادهاس؛ باهاش سرشاخ نشو!» بهنوعی شوخی با اصطلاح «قوانین مورفی» بوده. البته در سالهای 2014 و 2015 نیز آثاری با همین عنوان ساخته و اکران شدند.

سی و یک نما- فصل جدید برنامه خندوانه از ۳۰ آبانماه روی آنتن شبکه نسیم خواهد رفت و فصل دوم برنامه قاچ نیز پخش خود را از سوم آذرماه آغاز میکند.
سی و یک نما_اینکه بخواهیم ابراهیم داروغه زاده را دبیر سال گذشته و امسال جشنواره فیلم فجر بنامیم و یا حتی معاون ارزشیابی برای انتخاب فیلم های سینما، صرفا یک معرفی از نگاهی نزدیک است وبس.
ریحانه محمودی/ سی و یک نما_ رامبد جوان، خندوانه و خنداننده شو؛ نُقل اخبار و گپ و گفتهای رسانهای و مجازی این روزها؛ همراه با انتقادات و پرسشهایی از چگونگی تامین بودجه و مسائل مالی تا استنداپ کمدینها و حاشیههای رنگ به رنگی که طبق عادت عادت مألوف، گریبانگیر برنامههای موفق و پرمخاطب میشود، همه و همه لزوم برگزاری جلسهی پاسخگویی و همنشینیِ رسانهایِ رامبد جوان و سازندگان خندوانه را بیش از پیش کرد تا ساعاتی پیش، کارگردان و تهیهکننده خندوانه در نشست خبری خود، به برخی حواشی پیرامون این برنامه تلویزیونی پاسخ دهند. در ادامهی این مطلب به ده پاسخ مهم و روشنگر که در این جلسه مطرح شد؛ اشاره خواهیم کرد.
سی و یک نما – هر روز صبح که بیدار می شویم شاید کمی زودتر، یعنی بعد از نیمه شب، باهیجان تیتر یک فردای شما را در اینترنت چک می کنیم . تیتر یک شما کیهان عزیز را! و بعد به صفحات داخلی می رسیم
سی و یک نما -رامبد جوان که این روزها قرار است با برنامه ی خنده محورش در شبکه نسیم کمی فضای پر التهاب
زندگی مردم را تلطیف کند هم دیگر نمی تواند ساکت بماند و او که خیلی وقت ها به سکوت در برابر اتفاق های سیاسی-اجتماعی متهم می شود، حالا در صفحه شخصی اش مسئولین را به پایان سکوت دعوت می کند
سی و یک نما - پس از رسانه ای شدن خبر حضور رضا عطاران در اولین فیلم سینمایی مجید صالحی به تهیه کنندگی محمد شایسته و رامبد جوان گمانه زنی های زیادی در باره این فیلم سینمایی می توان داشت.اما مسلم اینکه حضور این مثلث دنیای کمدی تصویری گر چه به ظاهر می تواند کا ر را برای مجید صالحی آسانتر جلوه دهد اما بسیار سخت تر است چرا که او باید امضایی پای کارش بگذارد که مختص خودش باشد
هما گویا (سی و یک نما) - برنامه خنداننده شو و اصولا آشنایی جامع تر با مقوله ای به نام "استندآپ کمدی" یکی از دستاوردهای مثبت برنامه خندوانه بود تا پیوندی بین تلویزیون با برنامه های روز مدیومی به نام تلویزیون در جهان پیشرفته باشد. استندآپ هنری در اجرا است که لااقل سالی یک بار حرفه ای ترین نوع آنرا در مراسم با اعتباری چون "جوایزاسکار" می دیدیم و لذت می بردیم بدون آنکه آن را آنالیز کنیم و به این بیاندیشیم که چقدر و در چه حجمی از زمان و چه گروه فکری برای آن برنامه ریزی کرده اند.
سی و یک نما – یکی از مهم ترین پارامترها در جذابیت فصل اول و دوم خندوانه :دکور، فضا و فاصله فیزیکی نزدیکی بود که تماشاچی ، مجری و عوامل را به هم نزدیک می کرد وطبیعتا این نزدیکی انرژی مثبتی بود که به مخاطب نیز منتقل می شد
ویژگی دیگر که در استانداردهای جهانی نیز بسیار متداول و از اصول فکر شده و تخصصی تاک شو ها و واریته ها محسوب می شود نیز انتخاب تماشاچی است که در حقیقت می تواند حکم "تنظیم کننده" یک ترانه را داشته باشد که به آن ریتم می دهد. در فصل سوم و چهارم خندوانه تماشاچی هارمونی لازم را با ریتم برنامه نداشت که یکی از دلایل آن تعداد زیاد آنها بود که با فورمت برنامه هم خوانی ندارد چرا که ساختار، شکل و فرم خندوانه کاملا متفاوت با برنامه ای چون "دورهمی" مهران مدیری است که نقش تماشاچی در آن به رغم تعداد زیادشان در پوششی برای کف زدن و انرژی دادن خلاصه می شود. درست مثل تماشاچیان یک نمایش یا کنسرت. اما خندوانه باید بتواند از تماشاچی بازی بگیرد.تاکید می کنم که خندوانه نیاز به بازی گرفتن از تماشاچی به صورت نفس به نفس دارد که امیدواریم در این فصل اتفاق بیفتد.
* در فصل جدید برنامه رامبد جوان به نظر می رسد در اتاق فکر این برنامه دارد اتفاق هایی می افتد و مهمترین این اتفاق ها کنار هم قرار دادن چهار فصل گذشته و هایلایت کردن نکات سخت افزاری موفق آن است (اگر بشود حضور مهمان ها ، جناب خان و مسابقات را به نوعی بخش نرم افزاری آن به حساب آورد).
*در این ورطه می توان اشاره ای داشت به دکور خوب فصل پنجم . دکوری گرم و صمیمی با وام گرفتن از رنگ های مناسب ،باور پذیر وملایم.
(البته اینکه بخواهیم لوله ها را از رو بکشیم تا نمادی از استفاده درست از منابع حیاتی چون آب را تداعی کندچندان هنرمندانه نیست اما آنقدر هم بولد نشده که آزار دهنده باشد).
جایگزین شدن رنگ های آرامش بخش زرد و آبی و استفاده کمتر از رنگ های تند و خسته کننده سبز و قرمز که پیش از این به دلیل اینکه هندوانه را با این دورنگ تجسم می کنیم و به گونه ای لوگوی خندوانه محسوب می شود، حس خوب و تازه ای به این دکور داده است. (رنک آبی به عنوان رنگ تاثیرگذار بک گراند و رنگ زرد به عنوان رنگی مناسب فرنیچر و آکساسوآر در کنار رنگ خنثی سفید از بهترین انتخاب ها برای دکوردربرنامه های تلویزیونی دنیاست که عادل فردوسی پور هم هوشمندانه در دکور برنامه ی جنجالی و ترکیبی خود از آن استفاده می کند.).
*اتفاق خوب بازگشت "محمد بحرانی" و کارآکتر جناب خان نیزکه جای خود را دارد ضمن اینکه به نظر می رسد او پخته تر و آماده تر به این فصل برگشته و تنها نکته ای که در این دو قسمت پخش شده از این سری کمی نگران کننده است ، موضوع ها و دیالوگ هایی است که گاهی از جانب استندآپ کمدین ها مطرح می شود که در فصل های گذشته سابقه نداشته و درشان این برنامه که از ویژگی های چهارفصل گذشته اش این بوده که حتما دو حریم امن برای "خانوادگی دیدن" داشته: یکی حریم امن زندگی خصوصی افراد و دیگری حریم امن اخلاقی به دور از الفاظ یا ابهام های کلامی دو پهلو و غیر مودبانه که متاسفانه در فضای مجازی باب شده است و تلنگر آن را در این دو قسمت دیدیم ونگران شدیم ،چرا که یقینا زنگ خطری جدی است.
برای رامبد جوان و گروه خندوانه آرزوی موفقیت داریم و امیدواریم که این فصل یکی از دیدنی ترین خندوانه ها را شاهد باشیم
سی و یک نما - نخستین تصویر از گریم رامبد جوان به طراحی سعید ملکان در حالی در قاب تصویر"مریم تختکشیان" رسانه ای شده که هنوز نامی از بازیگران زن این پروژه برده نشده است و به نظر میرسد این ترفند، یکی ازمهندسی های تبلیغاتی این پروژه باشد.