مایکل آپتد کارگردان معروف بریتانیایی، پنجشنبه‌شب ۷ ژانویه (۱۸ دی) در لس آنجلس درگذشت. وی خالق مجموعه مستندهای انقلابی "بالا" بود که در طول شش دهه آنها را ساخته بود. همچنین فیلم‌هایی چون "دختر معدنچی زغال‌سنگ"، "نل" و "دنیا کافی نیست" را هم کارگردانی کرده بود.
یکی از سخنگویان انجمن کارگردانان آمریکا جمعه‌شب خبر درگذشت آپتد را تایید کرد. هنوز دلیل درگذشت وی اعلام نشده است. توماس اشلامه رئیس انجمن کارگردانان آمریکا در بیانیه‌ای گفت: میراث او برای همیشه در تار و پود سینما و انجمن ما تنیده شده است.
مایکل آپتد متولد ۱۰ فوریه ۱۹۴۱ در ایلزبری در انگلستان بود. پدرش، رونالد برای یک شرکت بیمه کار می‌کرد و مادرش، فرانسس خانه‌دار بود. او در یک محله کارگری در شرق لندن بزرگ شد و بعدها از دانشگاه کمبریج فارغ‌التحصیل شد.
او بیش از همه برای کارگردانی سری فیلم‌های مستند "بالا" (Up) به تهیه‌کنندگی گرانادا تلویژن شهرت دارد که از ۱۹۶۴ زندگی چهارده کودک انگلیسی را که آن زمان هفت ساله بودند، دنبال کرد. این مستند ۹ اپیزود دارد – هر اپیزود هر هفت سال – و آخرین آنها در ۲۰۱۹، زمانی که سوژه‌های آپتد، ۶۳ سال داشتند، روی آنتن رفت. تمام این اپیزودها از شبکه آی‌تی‌وی پخش شدند، به‌جز "بالا ۴۲" که از بی‌بی‌سی وان پخش شد.
سری فیلم‌های مستند "بالا" (Up)
اولین تجربه کارگردانی آپتد در سینمای داستانی در ۱۹۷۲ با فیلم جنگی "The Triple Echo" با بازی گلندا جکسن و الیور رید رقم خورد. تریلر "آگاتا" (۱۹۷۹) با بازی ونسا ردگریو در نقش آگاتا کریستی، داستین هافمن و تیموتی دالتن، یکی دیگر از تجربه‌های کارگردانی آپتد در دهه ۱۹۷۰ بود. این فیلم بر ۱۱ روز ناپدید شدن آگاتا کریستی نویسنده معروف قصه‌های جنایی در ۱۹۲۶ متمرکز است.
آپتد در ۱۹۸۱ فیلم "دختر معدنچی زغال‌سنگ" را با بازی سیسی اسپیسک و تامی لی جونز بر مبنای خودسرگذشت‌نامه لورتا لین ستاره موسیقی کانتری کارگردانی کرد که نامزد هفت جایزه اسکار شامل بهترین فیلم شد و اسپیسک برای بازی در نقش لین اسکار بهترین بازیگر زن را برد. "دختر معدنچی زغال‌سنگ" اولین پروژه‌ای بود که آپتد در آمریکا ساخت. او بعدها گفت حتی اسم لین را نیز نشنیده بود. کارگردانی این فیلم به او رسید چون جوزف سارجنت اولین انتخاب شرکت یونیورسال برای کارگردانی این پروژه فکر نمی‌کرد اسپیسک شباهت کافی برای بازی در نقش لین را دارد. بعد از این که آن سال "دختر معدنچی زغال‌سنگ" جایزه اسکار بهترین فیلم را به "مردم عادی" باخت، آپتد انگلستان را برای زندگی در آمریکا ترک کرد.
فیلم "دختر معدنچی زغال‌سنگ"
آپتد همچنین "نل" (۱۹۹۴) با بازی جودی فاستر، لیام نیسن و ناتاشا ریچاردسن را کارگردانی کرد که نامزد سه جایزه گلدن گلوب و نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر زن برای فاستر شد.
"پارک گورکی" (۱۹۸۳) با بازی ویلیام هرت و لی ماروین بر مبنای رمانی نوشته مارتین کروز اسمیت؛ "گوریل‌ها در مه" (۱۹۸۸) با بازی نامزد اسکار سیگورنی ویور، بر مبنای زندگی واقعی دایانی فاسی که در ۱۹۶۷، بدون هیچ پیش‌زمینه علمی، داوطلبانه به تحقیق درباره زندگی گوریل‌ها در آفریقا پرداخت؛ درام جنایی "اقدام قانونی" (۱۹۹۱) با بازی جین هکمن؛ تریلر "تندردل" (۱۹۹۲) با بازی ول کیلمر؛ "باز و بسته کردن چشم" (۱۹۹۳) با بازی مادلین استو؛ "اقدام‌های شدید" (۱۹۹۶) با بازی هیو گرانت؛ فیلم جیمز باندی "دنیا کافی نیست" (۱۹۹۹) با بازی پیرس برازنان؛ "معما" (۲۰۰۱) با بازی کیت وینسلت؛ "کافی" (۲۰۰۲) با بازی جنیفر لوپز و "وقایع‌نگاری نارنیا: سفر داون تریدر" (۲۰۱۰)، از دیگر فیلم‌های مهم آپتد است.
"نل" (۱۹۹۴) با بازی جودی فاستر، لیام نیسن
آپتد در ۲۰۱۲ در گفت‌وگو با وبسایت انجمن کارگردانان آمریکا، با اشاره به تجربه کارگردانی یک فیلم با موضوع مأمور ۰۰۷ گفت: "دنیا کافی نیست" در کارنامه من یک‌جور یک عدد است. و فکر می‌کنم در بین این فیلم‌های متکی بر جلوه‌های تصویری عظیم، تجربه نامعمولی نیست. منظورم پروژه‌هایی است که در آنها گاهی اوقات، چیزهای دیگر مهم‌تر از دیالوگ و داستان هستند.
از دیگر فیلم‌های جدیدتر آپتد می‌توان به "Amazing Grace" در ۲۰۰۶ و "Chasing Mavericks" در ۲۰۱۲ اشاره کرد که فیلم دوم را با همکاری کرتیس هنسن کارگردانی کرد. او همچنین اپیزودهایی از سریال‌های "ری داناوان"، "استادان جنسیت" و "Bloodline" را ساخت.
آپتد از ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ سه بار رئیس انجمن کارگردانان آمریکا (DGA) بود که بیشترین دوره ریاست این انجمن از زمان جرج سیدنی در دهه ۱۹۶۰ بود. او در ۲۰۱۳ جایزه رابرت بی. آلدریچ و پنج سال بعد عضویت دائمی افتخاری این انجمن را دریافت کرد. او در ۱۹۷۸ به عضویت DGA درآمد و در ۱۹۹۷ رئیس انجمن کارگردانان غرب آمریکا شد. او سال ۲۰۰۱ عضو هیئت‌مدیره ملی و سال ۲۰۰۲ پنجمین نائب رئیس این انجمن شد. آپتد سال ۲۰۰۳ به‌عنوان رئیس DGA جایگزین مارتا کولیج شد.
